Przyczyny i rodzaje łupieżu. Jak leczyć łupież?

Łupież jest uważany za wstydliwy problem, który nie tylko przekłada się na nieestetyczny wygląd włosów, lecz także świadczy o infekcji grzybiczej. Zamiast strzepywać łupież w ciemnej ulicy lub ubierać się wyłącznie na biało, należy go zwalczyć. Co to jest łupież oraz jakie są przyczyny i rodzaje łupieżu? Jak leczyć łupież?

Co to jest łupież?

Łupież to krępująca przypadłość, która pojawia się zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Bardzo rzadko dotyka małych dzieci, za to często nastolatków w okresie dojrzewania i kobiety bliskie menopauzy. Łupież najczęściej występuje u ludzi między piętnastym a siedemdziesiątym piątym rokiem życia.

Jakie są przyczyny łupieżu?

Za powstawanie łupieżu odpowiada Pityrosporum ovale ‒ mikroskopijny grzyb drożdżopodobny, który żyje na powierzchni skóry głowy człowieka. Nie wywołuje żadnych dolegliwości, dopóki sami nie stworzymy mu dogodnych warunków rozwoju.

Jakie są rodzaje łupieżu?

Wyróżniamy dwa rodzaje łupieżu: łupież tłusty i suchy.

Łupież tłusty

Na skórze, która ma tendencję do przetłuszczania się, kolonie Pityrosporum ovale bardzo szybko się mnożą, ponieważ ten grzyb żywi się łojem produkowanym przez gruczoły. Ponadto tłuszcz tworzy dogodne dla drożdżaków środowisko beztlenowe. Takie warunki sprawiają, że populacja Pityrosporum ovale rośnie z czterdziestu pięciu do aż siedemdziesięciu pięciu procent. Im więcej grzybów, tym więcej wytwarzanych przez nie odchodów, a im więcej odchodów, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia stanu zapalnego. Stan zapalny objawia się zaczerwienieniem i uporczywym swędzeniem, po którym dochodzi do złuszczenia naskórka. Tak powstaje łupież tłusty, czyli przylegające do skóry żółtawe płatki, które z czasem odrywają się i osiadają na ubraniu.

Łupież suchy

Łupież suchy występuje u osób, które nie mają łojotoku, ale których skóra jest wyjątkowo wrażliwa na Pityrosporum ovale ‒ już bardzo niewielkie ilości tego drożdżaka powodują stan zapalny. Z tego powodu z każdym potrząśnięciem głową z włosów sypią się srebrne płatki. Drugą przyczyną suchego łupieżu są niewłaściwie dobrane kosmetyki do włosów, które mogą doprowadzić do podrażnienia, kontaktowego zapalenia skóry i złuszczania pozapalnego.

Jak leczyć łupież?

Szampony przeciwłupieżowe

Jeżeli łupież jest konsekwencją przetłuszczania się włosów, należy udać się do apteki i kupić szampon przeciwłupieżowy. Taki preparat zawiera substancje redukujące grzyby Pityrosporum ovale, takie jak ketokonazol, piroktolanina, pirytonian cynku i siarczan selenu. Niektóre szampony przeciwłupieżowe mają w składzie kwas salicylowy, który złuszcza naskórek; z czasem jego warstwa staje się dużo cieńsza, dzięki czemu substancje lecznicze łatwiej przenikają w głąb skóry. Zwykle takiego preparatu należy używać co trzeci dzień przez trzy tygodnie. Jeżeli myjemy włosy częściej, w pozostałe dni powinniśmy używać łagodnych szamponów do codziennego stosowania. Równie dobrze można sięgać po przeciwłupieżowe szampony do częstego mycia, które nie tylko podtrzymują efekty kuracji, lecz także bardzo korzystnie wpływają na stan włosów i ułatwiają rozczesywanie.

W przypadku łupieżu suchego kurację warto rozpocząć od kilkukrotnego zastosowania łagodnego szamponu bezzapachowego o odczynie pH równym pięć i pół; jeżeli nadmierne złuszczanie jest wynikiem używania niewłaściwych kosmetyków, to powinno pomóc. W przeciwnym wypadku należy sięgnąć po specjalny szampon przeznaczony do włosów z łupieżem suchym. Może się zdarzyć, że po jego zastosowaniu łupież się nasila. Bez obaw: to często dowód skuteczności takiego kosmetyku. Po kilkukrotnym myciu powinien zdjąć zalegającą łuskę i w ten sposób oczyścić skórę. Jeżeli łuszczenie skóry nie ustąpi po kilku użyciach szamponu, prawdopodobnie preparat zawiera substancje drażniące skórę, dlatego należy go wymienić na inny.

Leczenie łupieżu u dermatologa

Niestety, zdarza się, że łupież powraca, zwłaszcza przy skórze łojotokowej. Nawet jeżeli uda się czasowo unieszkodliwić Pityrosporum ovale, grzyb nadal ma świetną pożywkę w postaci tłuszczu produkowanego przez gruczoły łojowe. Drożdżak rozmnaża się i cały proces zaczyna się od nowa. Jeżeli mimo stosowania kilku szamponów nadal nie widać efektów, warto zgłosić się do dermatologa. Lekarz zapisze doustne środki przeciwgrzybicze i zaleci przemywanie skóry głowy odpowiednim preparatem. To pomoże zdjąć zalegającą łuskę.

Po tym etapie leczenia, w ramach kuracji podtrzymującej, należy używać szamponu przeciwłupieżowego lub w ostateczności dziegciowego; ten ostatni hamuje pracę gruczołów łojowych i tym samym ogranicza rozwój Pityrosporum ovale.